Vô sinh là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Các cặp vợ chồng đa phần khi đến với nhau đều mong muốn có cho mình một kết tinh tình yêu. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp các cặp vợ chồng không thể sinh con do bị vô sinh hiếm muộn. Hôm nay, chúng ta hãy cùng nhau đọc những thông tin sau đây để có cái nhìn tổng quát hơn về bệnh vô sinh cũng như nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị của nó.

Tổng quan về vô sinh

Mọi người thường đặt câu hỏi vô sinh cụ thể là gì? Có những loại vô sinh nào và những trường hợp nào có thể mắc vô sinh. Những dòng dưới đây sẽ giải đáp nghi vấn đó của mọi người.

Vô sinh là gì?

Vô sinh là một căn bệnh mà các cặp vợ chồng không thể thụ thai mặc dù vẫn quan hệ tình dục điều độ, thậm chí không sử dụng bất kỳ biện pháp phòng tránh nào trong vòng 6 tháng đến một năm. Đây cũng được xem là tình trạng các cặp vợ chồng bị mất đi khả năng sinh sản. Bên cạnh đó, vô sinh còn được dùng để chỉ hiện tượng nữ giới có thể thụ thai nhưng không có khả năng mang thai cho đến khi sinh.

Các cặp vợ chồng dễ trở nên căng thẳng và mâu thuẫn với nhau hơn khi không thể sinh con

Trước đây, vô sinh được xem là một căn bệnh nan ý và không có khả năng điều trị. Nhưng ngày nay, nhờ vào sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ, xuất hiện nhiều biện pháp điều trị vô sinh khác nhau. Vì thế, các cặp vợ chồng bị vô sinh nên tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được nhận sự tư vấn kịp thời.

Các loại vô sinh

Vô sinh được chia thành hai loại cơ bản là vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát, cụ thể:

Vô sinh nguyên phát là hiện tượng vô sinh ở những cặp vợ chồng chưa từng có con lần nào, nguyên nhân chủ yếu là ở người chồng. Khi chữa trị vô sinh nguyên phát, bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng sức khỏe của hai vợ chồng để có những giải pháp phù hợp.
Vô sinh thứ phát là tình trạng vô sinh ở những cặp vợ chồng đã từng có con hoặc từng mang thai nhưng bị sảy thai nhiều lần. Đối với những cặp vợ chồng mắc phải tình trạng này thường bất ngờ và lúng túng vì họ tương đối chủ quan trong việc có thêm con.

Ai có nguy cơ vô sinh cao

Những đối tượng có nguy cơ mắc vô sinh cao hơn những người bình thường bao gồm:

Độ tuổi: Sau độ tuổi 30, khả năng sinh sản của phụ nữ sẽ giảm sút đáng kể. Hiện tượng vô sinh xảy ra ở nữ giới do số lượng và chất lượng trứng không còn đảm bảo. Đồng thời, những người đàn ông trên 40 tuổi cũng sẽ bị suy giảm chức năng sinh sản so với lúc trẻ.
Hút thuốc lá: Theo thống kê, tỉ lệ thụ thai thành công của một cặp vợ chồng sẽ suy giảm nếu một trong hai người thường xuyên hút thuốc lá. Thói quen xấu này sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình sinh sản ở cả nam và nữ. Hút thuốc có thể gây tỷ lệ vô sinh lớn ở nữ và làm tăng nguy cơ rối loạn cương dương và giảm chất lượng tinh trùng ở nam giới.
Sử dụng rượu bia: Việc sử dụng rượu bia đặc biệt có hại cho nữ giới kể cả đang thụ thai hay đã mang thai. Bạn nên hạn chế tiêu thụ rượu bia khi có mục đích mang thai. Vì lạm dụng rượu bia có thể gây hại cho em bé, làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh và khiến việc sinh con trở nên khó khăn hơn. Đối với phái nam, việc sử dụng nhiều rượu bia sẽ làm giảm lượng tinh ùng đáng kể.
Chế độ ăn uống không lành mạnh: Những người mắc các vấn đề về rối loạn ăn uống, ăn vô độ hay nạp quá ít những chất dinh dưỡng cần thiết cũng sẽ gây nguy cơ mắc phải những vấn đề sinh sản và dẫn đến tình trạng vô sinh.
Thừa cân: Do lối sống ít vận động, cơ thể thừa cân mà nhiều người phải đối mặt với nguy cơ vô sinh vĩnh viễn. Ở nam giới, số lượng tinh trùng và nồng độ hormone testosterone cũng có thể bị tác động bởi béo phì.

Nguyên nhân & Dấu hiệu

Khi nhắc về bệnh vô sinh, đa phần mọi người đều rất quan tâm đến nguyên nhân và những dấu hiệu của bệnh vô sinh. Những thông tin dưới đây sẽ giúp người đọc có được những thông tin chi tiết nhất.

Nguyên nhân vô sinh

Nguyên nhân ở phụ nữ

Vô sinh nữ thường xảy ra do những nguyên nhân chủ yếu sau:

Bất thường phóng noãn: trục dưới đồi-tuyến yên-buồng trứng dẫn đến hiện tượng vòng kinh không phóng noãn được.
Vòi tử cung: những căn bệnh có thể ảnh hưởng tiêu cực đến vòi tử cung như nhiễm trùng đường sinh dục, mắc các bệnh lây qua đường sinh dục, từng thực hiện phẫu thuật vùng chậu và vòi tử cung, lạc nội mạc tử cung tại vòi tử cung, bị dị dạng bẩm sinh ở vòi tử cung hoặc từng tiến hành triệt sản.
Tử cung: tử cung chứa chất nhầy kém, có kháng thể chống tinh trùng và gặp phải những tổn thương do can thiệp thủ thuật (đốt điện, khoét chóp,...), cổ tử cung ngắn.
Do hiện tượng lạc nội mạc tử cung.
Khoảng 10% nữ giới bị vô sinh không rõ nguyên nhân sau khi đã thăm khám và tiến hành nhiều xét nghiệm để kiểm tra và chẩn đoán.

Nguyên nhân ở nam giới

Những vấn đề dẫn đến tình trạng xuất tinh không được đảm bảo như xuất tinh sớm, xuất tinh ngược, các bệnh lý như ẩn tinh hoàn, tinh hoàn sai vị trí hoặc bị xoắn thừng.
Một số vấn đề về chất lượng tinh trùng: Số lượng tinh trùng thấp, khả năng di động kém và tinh trùng bị dị dạng, bất thường đều là những vấn đề có thể dẫn đến nguy cơ vô sinh ở nam giới.
Mắc các bệnh nam khoa: Các bệnh lý về sinh lý nam như viêm bao quy đầu, viêm tuyến tiền liệt, viêm tinh hoàn dễ gây nên tình trạng vô sinh ở nam giới.
Chức năng sản xuất tinh trùng không được bình thường: đây là nguyên nhân chủ yếu gây nên tình trạng vô sinh ở nam giới, là hệ quả của việc co rút tinh hoàn, các dị tật di truyền và những bệnh lý như đái tháo đường, quai bị hoặc từng có tiền sử bị chấn thương hoặc giải phẫu tinh hoàn/vùng bẹn.
Lạm dụng rượu bia: việc lạm dụng rượu bia chiếm phần lớn trong các nguyên nhân khiến phái nam bị vô sinh đồng thời làm giảm ham muốn quan hệ tình dục. Các chất độc tồn tại trong rượu bia sẽ gây nên hiện tượng rối loạn cương dương, tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản ở đàn ông.
Hút thuốc lá: đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới tình trạng nam giới bị vô sinh. Hút thuốc lá khiến chất lượng tinh trùng suy yếu, dị dạng hoặc tinh hoàn bị teo rút.
Mặc trang phục quá bó sát cơ thể: việc mang quần áo quá ôm sát cơ thể sẽ làm nhiệt độ cơ thể tăng cao, cản trở quá trình sinh tinh ở phái nam.
Quan hệ tình dục không an toàn: việc quan hệ tình dục quá thường xuyên, quan hệ thô bạo sẽ làm tình trạng dương vật bị tổn thương, gây trở ngại cho quá trình sinh tinh ở nam giới.
Thường xuyên phải tiếp xúc với các hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, cần sa, tia bức xạ… và steroid.
Do chức năng sinh sản bị suy giảm do ung thư và quá trình điều trị ung thư.
Căng thẳng, stress kéo dài: tình trạng liên tục bị căng thẳng và stress sẽ làm nội tiết tố nam bị rối loạn, khiến chuyện chăn gối không được suôn sẻ, làm tăng nguy cơ vô sinh.
Ngoài ra, nam giới có thể mắc bệnh vô sinh vì những yếu tố di truyền.

Dấu hiệu vô sinh

Ở nam giới:

Khả năng sản xuất tinh trùng suy giảm.
Bìu thường xuyên bị căng, sưng và đau.
Chức năng tình dục bị rối loạn.
Dương vật bị đau, thậm chí chảy mủ có màu xanh hoặc vàng.
Rụng tóc, béo phì, da dẻ khô hanh. Cơ thể tiết nhiều mồ hôi, lo âu và căng thẳng kéo dài.

Ở nữ giới:

Nữ giới quá độ tuổi 35, cố gắng mang thai trong vòng 6 tháng đến một năm nhưng chưa thành công.
Phụ nữ trên 40 tuổi.
Phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt bất thường hoặc không có kinh.
Gặp phải những vấn đề sinh sản, trong đó có các vấn đề liên quan đến hormone như lông mọc nhiều hơn bình thường, da hay nổi mụn trứng cá, tóc mỏng hơn và ham muốn tình dục bị suy giảm.
Bệnh nhân bị chẩn đoán mắc chứng lạc nội mạc tử cung hay viêm vùng xương chậu.
Sảy thai nhiều lần
Từng can thiệp hóa trị, xạ trị khi điều trị ung thư.
Chịu đau đớn liên tục bởi các bệnh đau lưng, đau vùng xương chậu, hay bị chuột rút,...

Điều trị vô sinh

1. Điều trị vô sinh ở nữ

Phẫu thuật: Vài bệnh án của bệnh nhân nam cần phải thực hiện phẫu thuật giãn tĩnh mạch thừng tin hoặc chỉnh ống dẫn tinh khỏi bị nghẽn mạch, giúp ống dẫn hoạt động bình thường trở lại. Trường hợp không có tinh trùng tồn tại trong khoảng thời gian xuất tinh, tinh trùng được lấy ngay từ tinh hoạt hay mào tinh hoàn của bệnh nhân bằng phương pháp lấy tinh trùng.

Điều trị nhiễm trùng: cách thức này cần đến sự hỗ trợ của kháng sinh trong quá trình điều trị các bệnh nhiễm trùng qua đường sinh sản. Mặc dù vậy, không phải đối với tất cả các trường hợp đều có thể chữa lành và có cơ hội sinh sản bình thường trở lại.
Phương pháp điều trị có liên quan tới các vấn đề quay quanh quan hệ tình dục: Phương pháp này được sử dụng đối với các ca bệnh bị hội chứng rối loạn cương dương hoặc rối loạn xuất tinh có thể được hỗ trợ bằng thuốc, cùng sự tự vấn của người có chuyên môn để giảm thiểu khả năng sinh sản.
Điều trị bằng hormone và thuốc: Bác sĩ có thể cố vấn dùng hormone hoặc thuốc trong trường hợp vô sinh nam so mức độ của hormone, hay các sự cố tới cách cơ thể người bệnh tiếp nhận và phản ứng với những hormone đó.

2. Điều trị vô sinh nữ:

Bác sĩ sẽ dùng thuốc sinh sản để hỗ trợ sự rụng trứng ở nữ giới. Đây chính là pháp liệu phổ biến đối với các ca bệnh nữ vô sinh do chứng rối loạn rụng trứng. Các sản phẩm dược thuốc được cung cấp, lựa chọn kỹ càng trong quá trình điều chỉnh hay gây rụng trứng với bác sĩ sản khoa.
Tuy nhiên, các loại thuốc này đều có ưu và nhược điểm. Những đầu tên thuốc điều trị những vấn đề về rụng trứng theo sự kê đơn phổ biến có thể kể đến là gonadotropins (Gonal-F, Follistim, Humegon và Pregnyl), clomiphene citrate (Clomid, Serophene).. Và một số loại thuốc khác.
Các sản phẩm y dược này sẽ hỗ trợ phụ nữ thụ thai qua cách kích thích buồng trứng giải phóng nhiều trứng. Theo bình thường mỗi tháng phụ nữ rụng một quả trứng. Bác sĩ có thể cân nhắc tới gonadotropin nếu trường hợp bệnh nữ bị vô sinh không rõ lý do hay những cách thức điều trị khác đều không thể sử dụng tới hoặc không có sự hiệu quả trong quá trình tạo dựng phôi thai.
Metformin (Glucophage) được biết đến là loại thuốc khác có thể kích thích sự rụng trứng theo cách bình thường nếu cơ thể bệnh nữ có kháng cự với insulin hoặc mắc phải các hội chứng như buồng trứng đa nang (PCOS).

Các phòng ngừa vô sinh

Vô sinh là một việc khó có thể ngăn ngừa. Mặc dù vậy để giảm thiểu khả năng mắc căn bệnh này và gia tăng khả năng thụ thai ở các cặp vợ chồng có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

Đối với các cặp vợ chồng: Hãy tăng tần suất quan hệ tình dục lên nhiều lần trong khoảng thời gian rụng trứng của người vợ. Yếu tố này sẽ giúp ga tăng khả năng thụ thai thành công cao. Chuyên gia cho lời khuyên đối với các cặp vợ chồng nên quan hệ tình dục từ 5 ngày trước và sau ngày rụng trứng 1 ngày để cải thiện cơ hội mang thai. Hãy thoải mái trong việc chia sẻ những tâm sự, suy nghĩ của bạn thân đối với vợ/chồng bạn.

Đàn ông: Người chồng cần hạn chế tối thiểu việc hút thuốc lá và uống rượu bia để giảm thiểu nguy cơ vô sinh. Bạn nên tránh xa các chất độc có thành phần gây hại trong môi trường sinh hoạt và làm việc, tránh sử dụng những loại thuốc có tác động tiêu cực tới khả năng sinh sản, gồm cả thuốc kê đơn và không kê đơn. Đồng thời, bạn nên xây dựng một chế độ luyện tập cân đối, tránh tập trung quá sức luyện tập vì sẽ làm giảm chất lượng tinh trùng.
Phụ nữ: Bạn nên tránh sử dụng nhiều đối với thuốc lá, thức uống có cồn, caffein. Cùng với đó, hãy xây dựng một chế độ tập thể dục hàng ngày với mức độ vừa phải, phù hợp với thể chất. Điều này sẽ hỗ trợ bạn trong quá trình điều chỉnh cân nặng của bản thân.

Lời kết

Trên đây là những thông tin về vấn đề vô sinh và những nguyên nhân dẫn tới căn bệnh này. Bài viết được trung tâm xét nghiệm ADN Genviet tổng hợp. Mong sự hỗ trợ trong quá trình ngăn ngừa và hạn chế căn bệnh vô sinh này sẽ trở nên có ích đối với độc giả.

<< Trở về trang trước